Тышевич Владимир Александрович

   Владимир Александрович Тышевич родился 27 мая 1923 года в городе Витебске в рабочей семье. Окончил 10 классов СШ № 9 и Витебский аэроклуб.

   В 1940 году призван в ряды Красной Армии. В 1942 году окончил Омскую военную авиационную школу пилотов. В боях Великой Отечественной войны с июля 1943 года.

   Свои первые боевые вылеты совершил в районе Малоархангельска — Ясной Поляны на Курской дуге. Позднее участвовал в освобождении Украины, в боях на Бобруйско-Варшавском направлении, принимал участие в Висло-Одерской операции. Последние боевые вылеты совершил над Берлином.

   Заместитель командира эскадрильи 79-го гвардейского штурмового авиационного полка гвардии старший лейтенант Владимир Тышевич к ноябрю 1944 года совершил 113 боевых вылетов на штурмовку скоплений войск противника.

   Всего за годы Великой Отечественной войны летчик-штурмовик старший лейтенант В. А. Тышевич совершил 144 боевых вылета, уничтожил 5 самолетов противника, 3 паровоза, 10 танков, более 50 транспортных средств, 6 артиллерийских батарей, 8 минометов, 9 зенитных огневых точек, 14 орудий, 4 блиндажа, 9 складов, 27 железнодорожных вагонов, много живой силы противника. На оккупированную врагом территорию сбросил 120 000 листовок.

   Указом Президиума Верховного Совета СССР от 15 мая 1946 года за образцовое выполнение боевых заданий командования по уничтожению живой силы и техники противника и проявленные при этом мужество и героизм гвардии старшему лейтенанту Владимиру Александровичу Тышевичу присвоено звание Героя Советского Союза с вручением ордена Ленина и медали “Золотая Звезда”.

   После окончания Великой Отечественной войны Владимир Тышевич служил в Советской Армии, освоил реактивную технику. В 1951 году окончил Военно-воздушную академию. Занимал должность заместителя командира корпуса.

   С 1961 года полковник В. А. Тышевич в запасе. Жил в Витебске, с августа 1965 года по сентябрь 1980 года работал руководителем курса “Гражданской обороны” Витебского ветеринарного института.

   Награжден орденом Ленина, четырьмя орденами Красного Знамени, орденом Отечественной войны 1-й степени, двумя орденами Красного Знамени, медалями.

   Умер Владимир Александрович Тышевич 18 сентября 1980 года.

   Слаўны і складаны шлях прайшоў наш зямляк Уладзімір Аляксандравіч  Тышэвіч. Нарадзіўся ён у Віцебску.

   Яшчэ у пятым класе далучыўся ён да так званай малой авіяцыі, пачаў наведваць авіямадэльны гурток, які працаваў у школе. У сваёй майстэрні яны, вучні, і канструявалі.

   Захапленне авіямадэлізмам потым, пры паступленні ў аэраклуб, Уладзіміру вельмі дапамагло. Курсантамі залічвалі толькі тых, каму споўнілася 18 гадоў, а яму ( вучыўся ён тады ў дзевятым класе ) не было яшчэ і семнаццаці. Выручыла даволі грунтоўнае веданне тыпаў самалетаў. Яго залічылі ў аэраклуб.

   Гераічныя подзвігі нашых байцоў у перыяд баёў ля возера Хасан і на рацэ Халхін–Гол сталі для будачага пілота прыкладам бездакорнай сумленнасці, храбрасці і геройства. Яны канчаткова пераканалі яго ў правільнасці выбранага шляху – стаць  лётчыкам, авалодаць самалётам, як валодалі ім гэтыя адважныя людзі-віртуозы лётнага майстэрства.

   У маі 1940 года ўпершыню ўзляцеў Уладзімір Тышэвіч сам, без інструктара. Яму даверылі маленькі біпдан « У–2». «Цяжка было паверыць, – успамінае ён, – што ляціш сам, што табе падпарадкавана машына. Памятаецца непаўторнасць першага самастойнага палёту: «Я лечу! Я буду лётчыкам!» І вось у маі 1940 года атрымаў Тышэвіч пуцёўку ў ваеннае авіяцыйнае вучылішча. Так збылася мара Уладзіміра стаць ваенным лётчыкам.

   У кастрычніку 1942 года Тышэвіч з выдатнай атэстацыяй закончыў школу ваенных пілотаў, а ў сакавіку 1943 года, не маючы яшчэ і 20 год, яму даверылі баявую машыну , накіравалі ў дзеючую армію. У бітве пад Курскам, у ходзе практыкі прыйшло да яго сапраўднае майстэрства.

   5 чэрвеня жалезная армада фашыстаў пад прыкрыццём вялікай колькасці авіяцыі рушыла ў напрамку на Курск. Пад ударамі артылерыі і авіяцыі запалала зямля. У паветры на невялікай прасторы віселі сотні самалётаў. У такой абстаноўцы Уладзімір Тышэвіч зрабіў 30 баявых вылетаў на штурм жывой сілы і тэхнікі праціўніка і удзельнічаў у некалькіх паветраных баях, з якіх заўседы выходзіў пераможцам.

   Найбольш характэрны бой адбыўся 2 жніўня 1943 года ў раёне Падбуглакі. Праціўнік, рыхтуючы контратаку, сканцэнтраваў больш 40 танкаў, вялікую колькасць артылерыі і жывой сілы. Ён прыкрыў гэты раён магутнай зянітнай артылерыяй і пастаянным баражыраваннем буйных груп знішчальнікаў. Атрымаўшы заданне сарваць контратаку ворага, група з 6 самалётаў-штурмавікоў пад прыкрыццём чатырох знішчальнікаў вылецела ў раён  Падбуглакі. Адразу ж на далёкіх подступах праціўнік сустрэў іх шалёным агнём артылерыі. На працягу 5 мінут група ішла ў суцэльных разрывах зянітных снарадаў. У левай плоскасці самалёта Тышэвіча з’явілася некалькі прабоін. Прамым пападаннем быў збіт самалёт вядучага групы капітана Паршына. Тады Тышэвіч прыняў камандаванне групай. Нашы пілоты ўсёй сілай бомбавага ўдару і агню гармат накінуліся на танкі і артылерыю праціўніка. У ходзе аперацыі яны знішчылі 10 танкаў, 2 артылерыйскіх батарэі праціўніка, сарвалі яго контратаку і забяспечылі рух нашых войск.

   Гэтыя дзеянніі высока ацаніла Радзіма. Тышэвіч быў узнагароджан першым ордэнам Чырвонага Сцяга, а камуністы гвардзейскага палка прынялі яго ў свае рады. За выкананне раду заданняў на Сеўска-Глухаўскім напрамку ў раёне Чарнігава і авалоданне плацдармам на рацэ Дняпро ён быў узнагароджан другім ордэнам Чырвонага Сцяга.

   У перыяд з 3 ліпеня 1943 года да 25 кастрычніка 1944 года Тышэвіч зрабіў 113 баявых вылетаў, з якіх 37 былі разведывальнымі. За гэты час ён унічтожыў дзевяць танкаў, каля сарака аўтамашын, шэсць артылерыйскіх батарэй, адзінаццаць зенітных гармат, збіў два фашысцкіх самалёты.

   За час вайны ад радавога лётчыка Тышэвіч вырас да камандзіра эскадрыллі, атрымаў званне палкоўніка.

   У кровапралітнай барацьбе з ворагам гвардзейцы пастаянна думалі аб вучобе. Зацішша ў баявых дзейннях яны выкарыстоўвалі для практычнай вучобы, для адшукання новых тактычных прыёмаў паветранаг бою, для абучэння дакладнай стральбе і бамбёжцы.

   Так, у перыяд падрыхтоўкі Варшаўскай аперацыі, непадалёку ад лініі фронта, Уладзімір Тышэвіч удзяліў многа часу абучэнню лётчыкаў эскадрыллі, якой ён камандваў. Гэтая вучоба спрыяльна адбілася на далейшых баях за Варшаву, Познань і Берлін.

   За паспяховае выкананне заданняў камандвання ў перыяд Варшаўскай аперацыі Уладзімір Тышэвіч быў узнагароджан трэцім ордэнам Чырвонага Сцяга і польскімі медалямі. А за паспяховыя баявыя вылеты ў перыяд авалодання Берлінам – атрымаў ордэн «Айчыннай вайны I ступені».

   Ад Курска і да Берліна – такі маршрут баявых аперацый У.А.Тышэвіча. Ён змагаўся пад Арлом, вызваляў Правабярэжную Украіну і Беларусь, граміў ворага ў Польшчы і Германіі.

   Разграміўшы каварнага ворага у яго бярлозе, ваенныя лётчыкі зноў прыступілі да вучэбна-баяваой падрыхтоўкі, да павышэння свайго майстэрства. Хутка у полк, дзе служыў Тышэвіч, прышла радасная вестка: чатыром лётчыкам, у тым ліку і Тышэвічу, прысвоена званне Герояў Савецкага Саюза. Адбылося гэта 15 мая 1946 года.

   У лістападзе 1946 года для павышэння сваёй ваеннай адукацыі У.А.Тышэвіч паступіў у Ваенна-паветраную акадэмію, якую паспяхова скончыў. Яго зноў накіравалі у страявыя часці. І зноў авалодвае ён самалётам, пастаянна ўдасканальваючыся ў тэхніцы пілатавання, вучыцца сам, абучае і перадае свой вопыт моладзі.

   Такі баявы шлях нашага земляка-героя.

   Родился 27.5.1923 в городе Витебск в семье рабочего. Белорус. Член КПСС с 1943. Окончил 10 классов и аэроклуб.

   В Советской Армии с 1940. В 1942 окончил Омскую военно-авиационную школу пилотов.

   На фронте с июля 1943.

   Заместитель командира эскадрильи 79-го гвардейского штурмового авиаполка (2-я гшад, 16-я воздушная армия, 1-й Белорусский фронт), гвардии старший лейтенант.

   К ноябрю 1944 совершил 113 боевых вылетов на штурмовку скоплений войск противника.

   Звание Героя Советского Союза присвоено 15.5.46.

   В 1951 окончил Военно-воздушную академию. С 1961 полковник Тышевич — в запасе. Жил в городе Витебск.

   Награжден орденом Ленина, 4 орденами Красного Знамени, орденом Отечественной войны 1 степени, 2 орденами Красной Звезды, медалями.

   Умер 10.12.1980.

   На время представления к званию Героя Советcкого Союза:
заместитель командира эскадрильи 79-го гвардейского штурмового авиаполка (2-я гшад, 16-я воздушная армия, 1-й Белорусский фронт), гвардии старший лейтенант

   За годы Великой Отечественной войны, начавшие боевой отсчет для В.А. Тышевича с июля 1943 года, им совершено более 150 успешных боевых вылетов. Первые боевые вылеты летчик выполнил в районе Малоархангельска – Ясной Поляны на Орловско-Курской дуге. Авиатор наносил бомбовые удары по военным объектам в сражениях за реку Днепр, воевал на Бобруйско-Варшавском направлении, неутомимо громил врага в Висло-Одерской операции, совершив последние боевые вылеты в небе над Берлином.

  Проявляя бесстрашие и самоотверженность, на самолете-штурмовике ИЛ-2 военный летчик участвовал в воздушных поединках с истребителями противника, проявляя искусство пилотирования. На боевом счету В.А. Тышевича 5 уничтоженных самолетов, 9 танков, 41 автомашина, 6 артиллерийских батарей, 8 минометов, 11 зенитных пушек, более 200 солдат и офицеров противника. Описание подвигов отважного летчика отражено на семи листах. После Великой Отечественной войны В.А.Тышевич окончил военновоздушную академию, освоил реактивную технику, занимал должность заместителя командира корпуса. В запасе, Герой Советского Союза, полковник В.А. Тышевич с августа 1965 года по сентябрь 1980 года работал руководителем курса «Гражданской обороны» Витебского ветеринарного института (в настоящее время УО ВГАВМ). В.А. Тышевич, обладая жизненной энергией, высокой работоспособностью, творческим зарядом, отличался требовательностью к себе, успешно проводил учебновоспитательную работу со студентами. Биографические страницы участников победной Великой

   Долготович, Б. Д. Тышевич Владимир Александрович / Б. Д. Долготович, А. А. Коваленя // Созвездие героев земли белорусской / Б. Д. Долготович, А. А. Коваленя. – Мн., 2019. – С. 217.

  Подлипский, А. [Владимир Александрович Тышевич] / Аркадий Подлипский // В небе над Витебском / Аркадий Подлипский. – Витебск, 2015. – С. 84.

   Тышевич Владимир Александрович // Герои Советского Союза: крат. биогр. словарь : в 2 т. / редкол.: И. Н. Шкадов [и др.]. – М., 1988. – Т. 2. – С. 614.

   Тышевич Владимир Александрович // Навечно в сердце народном: [справ.] / редкол.: И.П. Шамякин (гл. ред.) [и др.]. – 3-е изд., доп. и испр. – Мн., 1984. – С. 527.

   Тышевич Владимир Александрович // Регионы Беларуси: энцикл. в 7 т. Т. 2. Витебская область: в 2 кн. / редкол.: Т. В. Белова (гл. ред.) [и др.]. – Мн., 2011. – Кн. 2. – С. 530.

   Тышевич Владимир Александрович // Республика Беларусь: энциклопедия: [в 7 т.] / редкол.: Г.П. Пашков [и др.]. – Мн., 2008. – Т. 7.- С. 291.

   Тышевич Владимир Александрович // Слава и гордость земли Витебской: биогр. справ. / сост. М. Н. Пригожий; редкол.: М. П. Кузьмич [и др.]. – Витебск, 2009. – С. 138.

   Тышевич Владимир Александрович // Твои сыновья, Беларусь! Герои Советского Союза: биогр. справ. – Мн., 2015. – С. 139.

   Тышэвіч Уладзімір Аляксандравіч // Беларуская энцыклапедыя: у 18 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. – Мн., 2003 .- Т. 16. – С. 87.

   Тышэвіч Уладзімір Аляксандравіч // Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне: 1941–1945: энцыкл. / рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд) [і інш.]. – Мн., 1990. – С. 595.

   Тышэвіч Уладзімір Аляксандравіч // Ваенная энцыклапедыя Беларусі / рэдкал.: Л. У. Языковіч (гал. рэд.) [і інш.]. – Мн., 2010. – С. 961.

   Тышэвіч Уладзімір Аляксандравіч // Памяць: гіст.-дакум. хроніка Віцебска: у 2 кн. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]; склад. А. І. Мацяюн. – Мн., 2002. – Кн. 1. – С. 634.

   Тышэвіч Уладзімір Аляксандравіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. / рэдкал.: Г. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. – Мн., 2001. – Т. 6. Кн. 1. – С. 552.

   Прасолов, С. Факел от героя-земляка / Сергей Прасолов // Витьбичи. – 2012. – 22 сент. – С. 8.

   Тышевич Владимир Александрович // Неман. – 1968. – № 2. – С. 56.

   Тышевич Владимир Александрович [Электронный ресурс] // Герои страны. – Режим доступа: http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=4128. – Дата доступа: 16.04.2020.